بررسی ساخت های طرح واره ای در غزلیات حافظ به منظور معرفی طرح واره های جدید (رویکردی شناختی)

Authors

ارسلان گلفام

مریم اعلایی

abstract

جدیدترین مکتبی که در حوزة زبان شناسی معرفی شده، مکتب شناختی است و با وجود اینکه کتاب های پربار و مقالات درخور توجهی در این حوزه نوشته شده، به علت تازگی، هنوز جای کار بسیار دارد. در زمینة حافظ و دیوان نفیس او هم مطالب با ارزشی علی الخصوص در حوزة ادبیات و صنایع ادبی به رشتة تحریر درآمده، اما هنوز نکات بررسی نشدة اشعار او بسیار است که از آن جمله بررسی از منظر شناختی را می توان نام برد. در این مقاله نگارندگان سعی بر آن داشته اند به این مهم بپردازند؛ یعنی ساخت های طرح واره ای را در غزلیات حافظ بررسی کنند و از این رهگذر به نتایج جالب توجهی هم دست یافتند که عبارت است از اینکه طرح واره ها در زبان فارسی به تعداد اندکی که در کتاب جان سعید معرفی شده خلاصه نمی شود و به علت توانایی منحصر به فردی که دراین زبان وجود دارد، قابلیت استفاده از طرح واره در اشعار وجود دارد. این طرح واره ها چه به لحاظ کیفیت و چه به لحاظ کمیت بسیار غنی تر از آن چیزی است که سعید معرفی کرده است. روشی که در این مقاله از آن بهره گرفته شده است توصیفی تحلیلی است. بدین منظور ابتدا مطالعات فیلسوفان، اندیشمندان اسلامی، معنی شناسان و همین طور معنی شناسان شناختی توصیف و بررسی شد؛ سپس اشعار حافظ از منظر شناختی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، طرح واره های جدید از آن استخراج شد. شاعر با توانایی خود از این قابلیت زبان فارسی استفاده کرده و علاوه بر سه طرح وارة حرکتی، قدرتی و حجمی - که سعید آن ها را معرفی کرده - برای رساندن مفهوم و مقصود خود از طرح واره های دیگری نیز بهره برده که عبارت اند از طرح وارة اعضای بدن، طرحوارة طبیعی، طرح وارة رنگ، طرح وارة زمان، طرح وارة لباس و طرح وارة مکان

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تفاوت جنسیتی در طرح واره های ناسازگار اولیه و سبک های مقابله ای رویکرد طرح واره محور

مطالعه ی حاضر به بررسی تفاوت جنسیتی در طرح واره های ناسازگار اولیه و سبک های مقابله ای با رویکرد طرح واره محور می پردازد. نمونه شامل 779 نفر دانشجوی (زن=479) و (مرد=300) از دانشگاههای مختلف شهر تهران است که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه های طرح واره های ناسازگار اولیه، جبران یانگ و اجتناب یانگ بر روی آن ها اجرا گردید. معنی داری تفاوت گروهها با آزمون تی مستقل مورد سنجش قرار ...

full text

بررسی ساخت‌های طرح‌واره‌ای در غزلیات حافظ به منظور معرفی طرح‌واره‌های جدید (رویکردی شناختی)

جدیدترین مکتبی که در حوزة زبان‌شناسی معرفی شده، مکتب شناختی است و با وجود اینکه کتاب‌های پربار و مقالات درخور توجهی در این حوزه نوشته شده، به علت تازگی، هنوز جای کار بسیار دارد. در زمینة حافظ و دیوان نفیس او هم مطالب با ارزشی علی‌الخصوص در حوزة ادبیات و صنایع ادبی به رشتة تحریر درآمده، اما هنوز نکات بررسی‌نشدة اشعار او بسیار است که از آن جمله بررسی از منظر شناختی را می‌توان نام برد. در این مقال...

full text

اثر بخشی طرح واره درمانی در کاهش فعالیت طرح واره های ناسازگار اولیه در زنان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی

مطالعه حاضر با هدف تعیین اثر بخش طرح واره درمانی بر کاهش فعالیت طرح واره های ناسازگار اولیه در زنان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی انجام شده است. در این پژوهش، از طرح تجربی تک موردی از نوع خط پایه چند گانه استفاده شده است. تعداد 5 بیمار به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به مدت 20 جلسه تحت درمان انفرادی با مدل طرح واره درمانی «یانگ» قرار گرفتند. به منظور گردآوری داده ها از آزمون های اضطراب ...

full text

بررسی طرح واره های نقش جنسیتی و کلیشه های فرهنگی در دانشجویان دختر

در این پژوهش، طرح واره های نقش جنسیتی و کلیشه های فرهنگی درباره ی زنانه گی و مردانه گی در گروهی از دانش جویان دختر با کاربرد پرسش نامه ی نقش جنسیتی بم و پرسش نامه ی اطلاعات فردی، بررسی شده است. هدف از این مطالعه، بررسی و شناخت صفات و ویژه گی های روان شناختی زنانه گی، مردانه گی و بررسی کلیشه های فرهنگی در رابطه با نقش های جنسیتی در دانش جویان دختر است. مطالعاتی از این دست، می تواند طرح واره های ...

full text

بررسی و مقایسه ی طرح واره های تصویری ِ غزلیات سعدی و حافظ

زبان شناسی شناختی به ارتباط میان زبان، ذهن و تجربیات فیزیکی- اجتماعی انسان می پردازد و به عنوان رویکردی معنابنیاد مجموعه ای از نظریات را شامل می شود که استعاره ی مفهومی و طرح واره ی تصویری از مهم ترین آن هاست. استعاره ی مفهومی به معنای ادراک مفهوم عینی یک پدیده از حوزه ی «مبدأ» و انتقال آن به یک مفهوم ذهنی در حوزه ی «مقصد» است و به عناصر و عوامل پیوند میان این دو حوزه، «نگاشت» می گویند. نگاشت ی...

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
زبان و زبان شناسی

Publisher: انجمن زبان شناسی ایران

ISSN

volume 4

issue 7 2008

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023